• Siam aquit, lu peolhs revenon
Da Matèu Blas
De qué parlar per aquesta promiera ? Una carta blanca es a l’encòup una remirabla oportunitat de laissar córrer la noastra imaginacion mas finda una desfida màger.
De fach, de còups que li a, es ben mai simple d’estre endralhat emb’un sobjèct impauat…
Alora, de qué parlar en soma ? Parlar de se ? Non m’agrada, sieu pas achiu emb’aquò. Parlar dau passat ? Tampauc que m’esfoarci de conjugar lo nissart au present e sobretot au futur (malur, la pasteca dau tipo !).
Alora ? mi dirètz. Basta de trantalhar, de si pensar, de si complicar la vida. Ai dechidit fin finala de parlar de tot e de ren. De parlar francament mas de parlar en nissart. Es aquò fin finala lo mai important, non ? Estre capable de tot dire, cuntar, cantar, escriure, bramar… en la lenga nostrala.
E aquò, cau que cada Nissart l’augue en ment. Qué si ! La lenga nissarda pòu e deu èstre emplegada a cada momenton de la vida. Si pòu utilisar per dire li memi cauas qu’en emplegant lo francés, l’inglés, lo talian ò la lenga que vorrètz. Es dins aquesta volentat, qu’aviavam fargat, ensems me Gili van Heems, una gramàtica un pauc simplificada mas modèrna e à gratis. Voliavam (qué pecat, parli ja au passat qu’ai dich quauqui regas denant que mi plasia pas) tocar toi lu Nissarts que vorrion parlar ò escriure e que lo poadon pas sigue per mancança de confiança (sovent lu ancians que s’auto-persuadon que parlon mau) sigue perqu’an jamai augut l’escadença d’emparar la lenga (mi pensi pustòst ai joves aquí).
A la debuta dau projèct, èra simplament l’idèa de propauar un fichier libre sus la taranhina. Eraviam doi, doncas, denant que lo Bruno (lo creator e cap redactor dau FanZine “Quoura Ven Lou Dissata”) nen rajonhèsse. A tot cambiat embe li sieu idèas e la qualitat dau sieu trabalh d’edicion e de messa en pàgina. Un trabalh pròpi da lùsso ! E pi boan, a pauc a pauc, avèm demandat ai Nissarts li sieu contribucions per estampar li gramàticas e li regalar ai liceans que chaussison l’òpcion de nissart per lo Bachelierat. M’auguèsson dich, quora si siam vuats quauqu gòtos per charrar alentorn dau projèct embe lo Gili, que lo rendut finau seria tant complet, beu e adoptat dai Nissarts, l’aurii pas cresut.
Tot aquò ti dona d’abriva, en pròpi ! Lo 2022 serà doncas l’annada dau nissart, es dechidit. Lo “peolh revengut” n’es la pròva, de segur. Radunar una combrícola com’aquela, es quauquaren. Se la Selecioun a da besonh de onze jugaires, cau que saupèsson que siam bei lests per intrar sus lo camp e sagatar li cavilhas dei adversaris ! Non passeràn !
En mai d’aquò, li serà finda la television que parlerà en lenga nostrala. Grisats da la capitada de la gramàtica nissarda, avèm contactat BFM Nissa per lu propòner lu noastres servici per crear un contengut, quauque sigue, en nissart. D’efèct, la cadena es bèla nòva, si di locala mas prepauava pa’ncara d’emission en lenga. Achident ! An acheptat la noastra demanda qu’aparentament, faia part dei sieu projècts. Cocanha ! V’ai avertit, ren porrà resistre ai Nissarts aquest’an…
Manda, si donèm apontament en genoier dau 2023 per faire lo bilanç ? Marcatz la data !
En tant, n’aprofièchi per rengraciar lo
Dàvi per s’estre pantaiat aquesto “Peolh revengut” que marquerà, de segur, lo principi de la renaissença de la pressa dialectala. Lònga vida au peolh !
