Pantais de Carneval

Da Djé Balèti

Illustracions Julie Jardel

Avèm fach sonar li trombas de Vespa alentorn d’una gròssa pèira en li roïnas dau castèu, e la pèira s’es levada !

Alora palhasso qu’èra ja embé nautres es montat sobre com’un surfeur e a crida "Anèm cercar la Segurana per nen defendre de Chicastras " alora avèm pilhat la calada toi darrier palhasso. Arrivat au pen de l’escultura de la Catarina, un dei cantaire de la vespa a mandat la canson "Ò bruta Catarina, dau pantais siás l’eroïna, as la victòria sempre, sobre lu caga-drech" ! Pi aquela que fa "Ò Ca, Ca, Ca ò Catarina " e la vespa a bofat da si petar lo piech. Alora, lo Sincaire es sortit de sota terra parier a un bicol de gigant e la Segurana en damont a pilhat l’escalinada e es calada fins a nautres. Emb’un morre de tòla sensa ni regarjar nos a dich "Fa de temps que v’asperi ! Avèm una guerra da menar còntra li armadi racionnali de Chicastras, cau acampar la combrícola ".

E Catarina s’es mesa en camin fins a plaça Garibaldi , l’avèm seguit dau segur. Arrivat sota l’estàtua, Catarina embé la sieu votz de bugadiera, a parlat com’acò "Ò Anita, t’en pregui, vai cercar lo Pepin que fa lo penec, avèm da besonh de tot ai doi per barrar la boca de Chicastras e la sieu banda d’espeia-crestian". Galibardi s’es drevilhat. Embé la Vespa, avèm augut l’envuèia de li cantar "Enfan de Nissa maritima" mas l’a ja tant audit aquela, alora avèm fach una canson per onorar la sieu parentela embé l’ors e lo dieu Mars.

Aquí, car amics que mi legètz, dèvi faire una pausa per espligar li cauvas. Plaça Garibaldi si sonava plaça de Mars e Mars es lo dieu de la guerra, Garibaldi es un chícol lo sieu eritier, e, per remontar encara mai luènh, l’ors era aquit avant Mars, pareisse qu’èra lo promier dieu dei umans. L’ors es lo paire de Carneval. La mitologia carnavalenca ditz que l’ors reven de l’autre monde cora sortisse de la sieu lònga ibernacion e la premiera cauva que fa es de petar.

Alora, toi lu esperits dei cauvas qu’a mangiat si liberan de la sieu pança e van refertilisar lo monde. Es com’acò que la vida es viventa sus terra. E après acò, l’ors si va cercar una umana per la macular e faire de pichoi ( macular vau dire de li metre de negre sus lo morre). Mas sai que l’ors es pas vengut a Nissa despí lo temps que Berta emparava de filar, e despí aqueu temps a ben cambiat l’ors, dau rest, es pas mai un ors, es aüra divisat en tres personatges de Carneval, lo palhasso, lu mauros de Carneval (personatge a quatre tèstas, li carras negri que fan paur e que cantan la canson "Siem mauro lo sabèm…") e lu bofets que bofan au cuol dei gents emb’un bofet. Cadun d’aquelu personatges an un poder de l’ors. Lu mauros de Carneval fan paur coma lu gents que vènon de l’autre monde e embé lo negre dai sieus caras, maculan lu gents que passan coma fa l’ors. En seguida l’i es lu bofets. Lu bofets bofan au cuol dei gents après d’aver pilhat l’ària en lo meme luec. Fan acò per recuperar lu espirits dei pets e lu donar en d’autru per fa circular lu vents e refertilisar lo monde, coma fa l’ors cora si drevilha de l’ibernacion. E fin finala la darriera partida de l’ors, Palhasso ! Èu es aqueu que fa lo passatge d’un monde a l’autre, dau monde dei vivent au monde dau pantais dont n’i a lu dieus, lu mòrts, lu espirits, li àngels, lu sants etc… Aqueu monde, d’un temps, èra sota terra e aüra es en lo ciel. Es bessai per acò que, cora l’avèm enganat lo palhasso, lo fèm sautar.

Anam, basta ‘bé lu details tècnicos, cau revenir a la nòstra istòria. Embé la Vespa, avèm fach una canson per onorar Galibardi ‘mé li paraulas dau vièlh proverbi nissart "Ò gran ors, dona-mi un espós, que sigue negre coma lo cremascle mas que sigue mascle" ! Galibardi a pas augut lo temps de nos mercejar per la canson qu’un ors es apareissut, l’ors coma ai dich en tres personatge, Bofets, Mauro e Palhasso qu’ èra ja sus lo sieu rocas. Alora, just per lo plasir , li avèm demandat a palhasso de nen faire visitar l’autre monde. Ma coma eravam ja en lo monde dau pantais, sièm anat en lo monde real ! En una segonda si sièm retrovat plaça Garibaldi clafida de gents e de veituras, un policier es vengut per nos demandar lu nòstres papiers e nos dire qu’avèm pas lo drech de faire Carneval, a pilhat la sieu ràdio e a sonat de renfòrçs, n'avèm aprofitat d’acò per demandar a palhasso de nos ramenar e si sièm retrovat de nòu en lo monde dau pantais.

Revengut de l’autre monde, la ratapignata nos asperava. La ratapignata que fertilisa lu cogordons de nuech coma cadun lo saup, Aquela bèla bèstia s’es mesa da volar a la sieu maniera, com’un balaire de «rebetiko» e avèm començat da la seguir. Darrier d’èla, li èra lo palhasso sus lo sieu rocas que volava, la Vespa que bofava e encara darier li èra lu mauros que cantavan, lu bofets que bofavan e just darrier la Segurana, Anita e Pepin per assegurar la companhiá. Arrivat sobre Rossetti, Chicastras embé lu banquiers, politicians, promoturs nos asperavan embé totplen de CRS. Lu Galibardi e la Segurana èran formèus, "Podèm pas atacar, sièm pas basta, acò serà un chaple".

Alora, si sièm assostat a Santa Reparada. Là, per chança, li èra quauqu’un de la banda de la Vespa que conoissia lo passatge segrèt qu’es dau bòn pas dich en la "Nemaïda" mas que mena drech en la maion "Melior Interna". L’avèm pilhat embé l’espèr de trovar Rancher mas, lo problèma es que degun d’aquela bèla banda n’avia lo pass vaccinal per dintrar en "Melior interna". La banda belicosa de Chicastras avia acapit lo còu e arribava embé totplen d’intencions militari alora a la sortida de la galeria, avèm pilhat a man drecha pis encara a man drecha e sièm dintrat en la glèia de Santa Rita, avèm barrat la pòrta de toti li nòstri fòrças, la banda agressiva començava de butar m’una fòrça de l’autre monde, un dei bofet implorava la santa, "Ò santa Rita, la nostra causa es perduda , son un’armada e sièm una manada, ajude-nos !". Mas la santa si drevilhava pas.

En la fugida, la ratapinhata avia, sensa ren dire, pilhat carriera plaça vièlha, virat a Santa Reparada fins a la pòrta Faussa, aquela pòrta màgica coma cadun lo saup. A pilhat l’escalinada e s’es retrovada a Laghet. Aquí, es calada en la bauma e a demandat a la madòna de venir nos ajudar. La santa li a dich "Pilhe- ti toi lu batèus que volètz embé lu gents que son sobre ma pòdi pas venir, ai tròup de travalh embé lu refugiats que mòron en mar. Vai-li e vau sonar Santa Rita que revengue en la sieu glèia per v’ajudar qu’ela si tròva embé Cedric Herrou en aqueu moment per sauvar lu migrants".

La pòrta de la glèia èra pròch de rompre cora la santa si drevilhava. A dich a la bèla banda de pilhar una pòrta esconduda que mena sota terra, de caminar un moment e que seria sauvada. Avèm pilhat la galeria e siam arrivat a la bauma dau pairòu ai Ponchetas, en riba de mar. Aquí, li èra lo Màgo d’en castèu en conversacion emb’una sirena e lo can de Basso.

Catarina a pilhat la paraula d’una vos terrible "Amics, la banda de Chicastras va arrivar, li serà una granda batesta com’a la mieu època e siam pas segur de gagnar sto còu". Li sieus paraulas an semenat l’escombiu au còr de la banda. Lo Màgo m’un morre de tòla a pilhat l’atencion au sieu torn e a dich : "N'una situacion pariera, crèsi qu’es lo moment de vi dire dont es escondut lo mieu tresòr" tota la chorma s’arrestava su lo còu de charrar, meme lo can de Basso èra nec ! "Lo mieu tresòr es una canson que si sòna « Sus la grava" cau la cantar per faire venir aquelu que son pas encara arrivat per n’ajudar ».

La Sirena emé la sieu votz de mèu començava d’emparar la canson de la boca dau Màgo cora sentian ja lo bosin de la guerra qu’arribava de la vila. L’armada de Chicastras, mai granda e marrida que jamai, arribava sus la «Prom», cora la canson començava de sonar. Un a un, lu personatges de Carneval pareissian. René Sciença ‘mé Culandrina, lo Rancher ‘mé lo mauro de Carras, Joan Nicola ‘mé lu sieus amics Genari, Guisol e Rondelli, una milanta de gents, Santa Rita, la Madona de Laghet, meme Santa Reparada e Santa Capelina pareissian ai crits de jòia de la bèla banda. L’armada de Chicastras començava da calar sus la grava. Èra una marea umana. Li èra toi lu banquiers, politicians, asseguraires, policiers, promoturs, ricas, mafiòsis, gendarmas, CRS, BAC… toi lu mai marrits que la vila a conoissut. Li èra meme Jacquo Medecin e Napoleon lo terço.

Alora avèm començat da faire lo charivari. Anita a pilhat lo sieu fusiu que Pepin emplissia de confèti, la Vespa m’ai bofets bofavan, lo can de Basso baubava, la guerra èra tenduda, Chicastras embé lu banquiers sortian d’agendas, telefonets, parla luènh, de « côte de la bourse de Paris », lu bofets petavan e lu promoturs sortian d’otíls de geomètres… Meme quauqu Inglés de la borsa de Londra avian pilhat part en aquela batesta. La guerra èra incertena, la victòria chausissia ren lo sieu camp, cora, de darrier li Ponchetas, una flòta giganta governada da la Ratapinhata e Bavastro (qu’èra escondut n’un tablèu despí tot aqueu temps), arribava embé toi lu miraculats dei « Ex Votos » de Laghet. An pilhat com’una estenaia la banda de Chicastras au moment dont lu banquiers avian environat n’un lançòu de bilhetas de banca lo paure Palhasso. L’arribada dei batèus a creat l’escombiu en lo camp de Chicastras alora Catarina es montada sus la « Prom », a levat la sieu faudilha, a monstrat lo sieu cuol gigant e cadun s’es fermat ! Coma en lu còntes de fàda, degun bolegava pas mai. Alora San Pèire que venia just d’arribar embé la sieu barqueta, encadenava m'ai sieus claus lo Chicastras ! Cadun de l’armada nemica èra encara imobilisada dai gaunhas de Catarina. Embé la Vespa, lu bofets, lu mauros, Bavastro e tota la banda faiavam com’un barri tra Chicastras e la sieu armada e alora avèm poscut començar lo procès.

Galibardi s’es avançat per dire, "Avètz vist lo vòstre monde, li es degun que si plas dintre, avètz pas vergonha ? ". Chicastras a augut un'ària de sospresa e b'una votz sucrada a dich "Non ! Avètz just da passar carriera per trovar de travalh e lo faguetz pas, siatz ren que de feniantàs e siáu segur qu’avètz meme pas lo pass vaccinal !"

Pis lu bofets si son avançat e d'una soleta votz, an dich : "Paure de nautre, avèm bèu bofar tot cen que podèm per refertilisar la natura , n’i a plus ren da fertilisar, tot es sota lo betum e la terra si rescaufa, un jorn porrem pas mai viure aquí " ! Chicastras d'un morrin angèlico e coma se siguèsse question d'una mosca da faire partir de la sieu espala a respondut "Anèm faire una nòva « coulée verte », cen que volètz de mai? ". Pis lu mauros m'ai morres marrits an commençat da parlar ensin, "N’avètz demandat de venir per bastir totplen d’imubles, siam venguts perqué mancavam de piés e avèm contribuits da faire la destrucion dei còlas, dei valadas per faire de maions mai bruti li uni que li autri ". Emb'una votz de gargamèu, coma se siguèsse un policier, Chicastras a respondut : "Cen que fètz encara aquit "racails" ! Cau tornar de dont venètz, avètz de papiers ? ! " Fin finala, la Sirena m'ai amploas e sardinas an començat de cridar d’una votz guerriera qu’aviavam jamai sentit encara. Acò a fach aussar tota la banda de carnavalenc que cridavan, basta ! Basta ! Basta !

Alora es arribat Capitan Nissa qu’a començat da cantar, "Volèm viure sensa ren fotre au país !!! ". Lo rítomo es devengut fòl, fin finala, la música a començat de metre lo fuèc ai Chicastras, pis, un lamp estraordinari es vengut drech dau mont Bego sobre lo Chicastras, e a començat pròpi da lo cremar. Alora, lu imubles bruts de la « prom », de la vila, li nòvi maions dei còlas si son estramassats plan-planin coma de pasta modelada, la banda de Chicastras es devenguda mòla coma de panis, li vielhi maions tornan nàisser e capissiavam qu’aviavam jamai arrestat d’èstre aquí. Li estava dei vielhi maions arribadi nudi coma d’àngel per si banhar en mar coma si faia d’un temps e alora avèm acapit qu’èron èu en pròpi lu àngels de la bàia. Acò a acabat da demoralisar la banda de Chicastras, toi aquelu gents venguts balar nud embé nautres, a fach fondre lo rèsta de l’armada.

Avèm cantat la canson que si canta en aqueu moment, "Adieu paure carneval" e la farandòla qu’a seguit a durat doi ò tres setmanas. Fin finala, avèm elegit la canson "Sus la grava" coma ímno nòstre. E, pichin a pichin, lu jorns venent, avèm inventat una nòva maniera de viure en aqueu monde embé la jòia dei vivents au mitan dei crucis.

Un jorn, longtemps après aquesta batesta, ai vist Tomas Pesquet solet sus la grava, ocupat da pantaiar, siáu anat lo veire, avèm charrat e m’a dich qu’avia ben vist a l’època, de la sieu fusea, que lo monde avia començat da cambiar despí Nissa.

Viva carneval !!!