Lo rapuòrt minoritari
Da Dàvi Assas-Silveri
De la nòva escricha en lo 1956 fins au jorn d'ancuèi li es una fina pellicula de glaça.
De la sciença-ficcion a la realitat, basta un puònt.
De cen que seria una societat dont lu murtres si posquèsson veire d'avança ? D'una justícia que si faria sus d'una prediccion e porria fermar tota intencion criminala ?
Ensinda cada futur murtrier, tuaire, amassaire, chaplaire serion garçats ai galèras denant de complir quaucaren e de fach montar en esplinga aquit au mitan la question importantíssima dau libre-arbitre uman.
Alora se tot aquò vi ditz foscament quaucaren es normal vist qu'aquesta temàtica foguèt ja arrambada d'un cèrto Phillip K.Dick, autor american naissut en la vila obriera de la cuòsta levanta d'Amèrica a Chicago en lo 1928 e que devendrà un escrivan major de sciença-ficcion. Bessai que li nomenalhas dei sieus nòvas ò romans vos dion pas grand cauva mas an fach l'objèct d'adaptacions cinematogràfiqui numeroï e auguèt una influença grandassa dau seten art. Sensa faire lo gíro de l'òbra gigantíssima de l'escrivan si pòu finda citar quauqui daururas dai afogats d'aquèu genre literari. La nòva We Can Remember It for You Wholesale dau 1966 que donèt lo Total Recall da Paul Verhoeven. Lo roman Time out of joint que farà mestier per l'adaptacion The Truman Show. Second Variety dau 1953 que farà Planète hurlante. Mas dau segur Do Androids Dream of Electric Sheep ? dau 1968 que Ridley Scott farguerà en Blade Runner en lo 1982 que porgerà una daurura visuala precursora dau cyberpunk e que lu especialists son tojorn da nomar tant l'òbra es revolucionària e cultíssima. L'aurètz ben capit, se non lo saupessiatz ja, que li son d'autors d'avant garda e farguèron una òbra destinada da èstre transpauvada a l'ecran sensa lo preveire fin finala. Philip K.Dick fa part d'aquesta chorma. La tièra es granda, laissa nec, e se vi plas la leterature d'anticipacion e de sciença-ficcion anatz-vi faire un girolin en lo sieu univers.
Mas perqué siáu da vi cuntar víto fach aquel artista per lo qual ai una passion sensa confin ? Ren per espandir la mieu cultura que totun n'ai pas mas per estacar un chícol lo bavarèu e de garçar la temàtica pauvada da la nòva escricha en lo 1956 The Minority Report adaptada d'un autre gaubiós realisator Steven Spielberg en lo 2002 pi. Una temàtica que en si pantaiant un chícol porria trovar resson au jorn d'ancuèi e lo pantais es la tòca d'aquèu projèct de jornal alora esitam ren vai !
Vequí que l'escrivan nen traspuòrta en lo 2054 a Washington, capitala dei Estats-Units d'Amèrica dont tres umanoïdes mutants an lo poder de preveire lu assasinaments dau buòn gauch a un gaube de percepcion estra-sensorial. Ren qu'aquò ! Embé l'ajuda d'aqueli visions futuristi la vila a reüssit da levar dau semenat la criminalitat en pròpi. Lu agents de l'organisacion dau govèrn sota lo títolo «Précrime» an la possibilitat aüra de fermar lu criminós davant lu sieus maufachs. Valent a dire que sigue d'una natura carculada ò non lu précogs areüssisson da agantar lo crime e provedisson m'una prechision de relotgier lo nom dei víctimas, lo nom dau làdro e finda la data e l'orari dau delict. Lu autres aspècts dau maufach son da descurbir e especialament lo luèc. Si puòdon ponchonar au mitan d'imatges foscs, estuòrts, incomplèts e clafits d'estrabòts venent drech de la bambana dei tres mutants mantenguts a l'estat de stase au bèu mitan dau sèdi dau «Précrime». Doncas cen que cau acapir es que lu tres umanoïdes bastan ren e que la peada umana fa encara mestier per desgansar milanta maufachs. Coma de numerós racòntes tractavant de la conoissença d'eveniments futurs, la nòva fa mirar la brua de l'aspèct màquina, aquit umanoïdes ai poders estraordinari, e fa sautar lo tap sus la plaça umana au mitan de tot aquò. Vi rapeli just qu'en Blade Runner la demanda dei sentiments desfolopats dai Nexus 6 - lu famós replicants, esclaus modèrns que fan mestier per d'òbras dangieroï ò coma objèct de plasir - a la lònga dei sieus vidas corteti son lo merilhon de l'istòria. Dei màquinas que s'umanisan e que ven apontelar un còup de mai una demanda sobre l'umanitat. Qu es lo mai desumanisada ? La màquina ò l'umanitat en pròpi ? Tot aquò ven aussar finda la demanda de l'intelligéncia artificiala e un govèrn lèst a tot controlar.
Ensin es aquí que sortèm de l'univers de la sciença-ficcion per cabussar en la realitat. D'un roman ò nòva escrich en lo 1956 nen fa lo camin fins en lo 2022. 50 ans fa que l'I.A dona de mèsos de l'autre monde ai poders dau monde tot e si charra finda d'una tecnologia de garda ; pilha garda ! La tieu vila ti ten a ment. L'obsession e lo totalitarisme securitari son jamai estats tant grand e se deuguessiam donar un isèmple d'aqueli vilas dau futur pantaiat en l'univers de Phillip K.Dick cerqueriavam pas tant luènh qu'aquò sabètz !
Avètz a Nissa la ciutat la mai vidèo-gaidada de França tota. Lo poder único s'esponpea de vi garçar en lo morre la chifra de mai de 2000 mila espias espentegats en cada caire e canton urban. D' aüra en avant la vila pareisse coma a la poncha d'aquesta esperimentacion e s'es finda dotada d'un juguet de dispositiu de reconoissença dau morre. Dispositiu único en França que per lo moment es provat per raiar li intradas d'eveniments público e cau basta un pessuc de segondas dau logicial da conóisser un queco dau que qué sigue. Da saupre finda e sembla important que la lei francesa reconoisse en ren la reconoissença dau morre justament. Basta per lo moment. Governador promier a l'ambicion de jugar un ròtle grandàs en la creacion d'aquesta lei en pilhant Nissa coma laboratòri de pròva e ensinda de faire de la poblacion li moninas e lu pichins singes de la sieu glòria. Per si faire vi podètz dubitar qu'aquèu juguet si paga ren en moneda d'Arlequin e son anats cercar en un país qu'a fach de la sieu seguretat l'enjuèc major de la sieu política. Es doncas dau costat d'Israel e mai prechisament d'una Startup Any-vision, coma si ditz en Francés, bèla promiera mondiala en lo domeni de l'aganta-morre que lo partit único s'es virat. Podètz simplament acapir que la prioritat de la comuna es ren lo trateniment dei escòlas de la vila... Si cau ben pilhar lu merenguins per pagar tot aquò ! Aquesta fàbrica s'es facha conóisser dau sieu sistema de dubertura de puòrta m'au morre. Aquela pi ! Ièr ti calia de claus au jorn d'ancuèi es lo tieu morrin que fa mestier per durbir lo tieu cabanon ! L'argument promier de la fàbrica israeliana es d'aver desfolopat un logicial fidable a 98% e fa de la chifra de la creissença dau terorisme en lo monde tot l'argument segond per fins de ficar lu sieus produchs. Lu fachs teroristas en 15 annadas son passats de 2000 a 15 000. Aquò es una realitat es ver mas la Startup n'aprofita d'aquesta vision espaventada dau monde per fins de vendre lo mai que possible. La seguretat a un pretz sabètz e fa lo buònur d'aquelu negociants nòus.
Que esperiéncia de viure en la paur !
Vequí cen qu'es d'èstre un esclau*.
Cau dire qu'un plan grandàs foguèt votat da la comuna doi ans après l'atemptat de la passejada dei Inglès e a vist un passa-carriera de 13 fàbricas per la donacion dau mercat d'una Safe City pilotat en fach dau babau de l'armament francés Thales. Mas la postura dèu s'estar sobre lo terren de l'espaventa dau cada jorn e lo ragantatge político d'aquèu 14 de julhet dau 2016 es quaucaren que si pòu ren mancar. Quoura sabèm que 98% dei atemptats sont estats desviats gauch a d'entrasanhaments umans e d'enquistas clàssiqui anti-teroristas siam en lo dever de si demandar l'utilitat d'aqueli càmeras fin finala. En defuòra de filmar l'oror de la nuèch dau camion de cen qu'an fach mestier en pròpi ? La respuòsta es simpla pura : an fach que filmar l'oror d'aquèu chaple e pi pas mai. La postura política de la fugida en davant reaccionària dont a lo segret lo cònsol major a bessai una autra tècola que l'aparament dei chautrons de la cieutat ; lo comèrci. Tot aquò fa virar lo negòci e lo dangier promier dau pati comercial s'atròva pàgina 43 de la convencion d'esperimentacion de mèsa a disposicion e de demonstracion dau projèct «Safe City» :
- La restriccion budgetària que porria metre fin au projèct.
- Lo chanjament de municipalitat que manderia la seguretat au plan segond.
Doncas la paur si dèu estar presenta en toi lu esperits. L'abséncia d'encastra jurídica pòu permetre l'esperimentacion nissarda mas si tracta ben aquit de libertat individuala né ? De rif ò de raf si tracta ben a Nissa dau promier logicial de survelhança de la poblacion e siam ben toi aluchats au cada jorn. Pròpi que tra la Sciença-Ficcion e la realitat li es una pichina pellicula de glaça e s'es embrigada en la nuòstra ciutat.
Li son ren de précogs mas li es ben lo centre Ultra vision. Que gòga !
*Rutger Hauer, Blade Runner (1982), escrich da Hampton Fancher e David Peoples
